Nieuws

In de uitzending van maandag 27 mei 2024 kijkt Radar naar het wassen van je plastic drinkfles.

“Maak je plastic fles niet schoon met de vaatwasser!”, is de conclusie van een onderzoek uitgevoerd op aanvraag van Stichting Tegengif. Wat blijkt: Er komt een hormoonverstorende stof vrij wanneer je dit doet. Met onvoorziene gevolgen. DiBP heet de stof en wordt gebruikt in de productie van plastic.

Wat gebeurt er met ons lichaam wanneer we dit stofje binnen krijgen en waarom doen wetgevers hier niks aan? Fons zoekt het uit. Klik hier om dit fragment te bekijken.

Lees hier meer over het onderwerp:

Waarom het niet slim is om je drinkfles in de vaatwasser te stoppen

Bron: radar.avrotros.nl

Plastic drinkflesjes zijn passé: gebruik liever déze alternatieven.

De tijd van plastic drinkflesjes is voorbij. Door de vele microplastics die ze bevatten zijn ze niet alleen slecht voor de gezondheid, maar ook het milieu lijdt onder de plastic verpakkingen. Wat zijn goede alternatieven?

Hoewel we ons steeds bewuster worden van de negatieve gevolgen van plastic op gezondheid en klimaat, blijven plastic flesjes populair. Per jaar worden in Nederland ongeveer 1 miljard plastic flesjes met een inhoud van minder dan een liter verkocht. Veel van die flesjes, 58 procent volgens de NOS, belanden niet bij een inzamelpunt maar bijvoorbeeld op straat. Daarnaast zijn voor de productie van plastic een hoop fossiele brandstoffen nodig, wat óók slecht is voor het milieu.

HORMOONVERSTOREND

Niet alleen het water ín flesjes, maar ook de plastic flesjes zelf hebben gevolgen voor de gezondheid. Deze bevatten namelijk het chemische BPA, dat ervoor zorgt dat het plastic buigzaam wordt. BPA is tegelijkertijd een hormoonverstorende stof, die zich in het lichaam nog het meest gedraagt als het natuurlijke hormoon oestrogeen. Een teveel aan oestrogeen kan in het ergste geval leiden tot onvruchtbaarheid, maar veroorzaakt ook vervelende alledaagse klachten zoals gewichtstoename, een verminderd libido en stemmingswisselingen.

ALTERNATIEVEN VOOR PLASTIC FLESJES

Het moge duidelijk zijn dat je zo min mogelijk micro- en nanoplastics en BPA in je lichaam wilt hebben. Ook omwille van het milieu laat je plastic flesjes voortaan beter in de schappen staan. Kies liever voor deze alternatieven.

DUURZAME HERVULBARE FLESJES VAN KUNSTSTOF

De Dopper ken je waarschijnlijk wel. Deze waterfles is stijlvol, duurzaam en geschikt voor de vaatwasser. De fles beschikt daarnaast over een handige dop die als drinkbeker kan worden gebruikt. Hoewel de Dopper gemaakt is van plastic, betekent dit niet dat de fles schadelijke stoffen bevat. Integendeel. Voor de Dopper is namelijk PP en ABS gebruikt: kunststofvarianten die vrij zijn van BPA en andere weekmakers. Op je hormonen heeft deze fles dus geen effect. Voor een standaard Dopper betaal je 13,95 euro.

FLESJES VAN PLANTAARDIGE MATERIALEN

De Be O Bottle is gemaakt van suikerriet en dus volledig vrij van BPA. De fles is daarnaast vaatwasserbestendig en dankzij het ontwerp makkelijk mee te nemen (je kunt hem bijvoorbeeld aan je broek of tas hangen). Het mooie aan de Be O Bottle is dat deze volledig recyclebaar is én dat je losse onderdelen van de fles kunt kopen. Is er een onderdeel stuk, dan hoef je dus niet direct een nieuw exemplaar aan te schaffen. Wel zo duurzaam! Een Be O Bottle kost 16,95 euro. Voor de sportievelingen onder ons: het merk Retulp produceert bidons van suikerriet.

ROESTVRIJE STALEN FLESSEN

Steeds populairder zijn roestvrije stalen flessen. Deze zien er niet alleen stoer uit, maar hebben als grootste voordeel dat het water in de fles langer koud (of warm) blijft. Roestvrije stalen flessen kun je daarnaast zonder zorgen meenemen op pad, want van alle materialen zijn roestvrije flessen het minst breekbaar. De Waterdrop heb je vanaf 20 euro en is beschikbaar in allerlei leuke kleuren en patronen. Of ga voor de al net zo hippe Say What Bottle (24,95 euro) – ook die heb je in alle kleuren van de regenboog.

GLAZEN FLESSEN

Oké, ze zijn iets minder praktisch (want breekbaar), maar glazen waterflessen zijn van alle herbruikbare flessen misschien wel het meest stijlvol. Zie bijvoorbeeld deze vrolijke fles van het merk Neon Kactus. Omdat de fles verpakt zit in een thermische hoes, zal hij niet snel stukgaan. De karakteristieke dop is gemaakt van bamboe. Glas is ten opzichte van plastic veel minder doorlaatbaar, waardoor het geen smaken en geuren absorbeert. Je water blijft dus heerlijk fris van smaak. Voor een fles van Neon Kaktus leg je 22,95 euro neer.

Bron: Libelle.nl

Flessenwater, plastic drinkbus of gefilterd kraanwater: wat is de veiligste manier om water te drinken?

Een opmerkelijke nieuwe studie toont dat mineraalwater uit plastic flessen 10 tot 100 keer meer microplastics bevat dan eerst gedacht. Dan maar overschakelen op een herbruikbare drinkbus? ‘Dat maakt weinig verschil’, zegt professor Jana Asselman.

Plastic versus planeet: de strijd wordt almaar grimmiger. Plastic is vandaag overal – in de lucht, voeding, kleding, tapijten en meubels – en breekt zo goed als niet af.

Nu blijkt dat in gebotteld water van drie Amerikaanse merken nog veel meer microplastics zitten dan eerder gedacht, zo zegt een nieuwe studie. Het gaat dan vooral om kleinere nanoplastics, die maar even groot zijn als een menselijke rode bloedcel.

Via een nieuwe onderzoekstechniek ontdekten wetenschappers gemiddeld maar liefst 240.000 plastic fragmenten in een plastic waterfles van 1 liter. Bij 90 procent van die fragmenten ging het om nanoplastics, bij de overige 10 procent om microplastics.

Professor biotechnologie Jana Asselman van het Blue Growth Research Lab (UGent) is niet verrast. ‘Hoe kleiner je gaat, hoe meer partikels je zult vinden. Het innovatieve aan deze studie is dat het de eerste keer is dat partikels tot 100 nanometer zijn gemeten. Tot voor kort konden we alleen deeltjes van meer dan 20 micrometer detecteren. Plastic wordt veelvuldig gebruikt omdat het inert is en met niets reageert. Maar het gevolg is dat het ook niet reageert op onze meettoestellen.’

Het is dus mogelijk dat er geen honderdduizenden, maar miljoenen nanodeeltjes in 1 liter flessenwater zitten.

Hoe komen microplastics in mineraalwater terecht?

De meeste flessen zijn gemaakt van polyethyleentereftalaat (pet), dat onder invloed van zonlicht en temperatuur afbreekt. Maar pet-deeltjes zijn niet de meest gevonden plasticsoort, wel polyamide, ook wel bekend als nylon.

Nylon in mineraalwater: hoe kan dat? ‘Volgens de onderzoekers is het waarschijnlijk afkomstig van de nylon filtermembranen die worden gebruikt om flessenwater te zuiveren van contaminanten zoals bacteriën, geneesmiddelen, pesticiden en zware metalen’, zegt Asselman. ‘Ironisch genoeg worden door het water te zuiveren dus heel wat microplastics toegevoegd omdat het water onder hoge druk door die membranen geduwd wordt en op die manier nylonvezels vrijkomen. De studie toont aan dat bepaalde productieprocessen best eens onder de loep genomen worden. Er zijn genoeg andere filters op de markt.’

Hoe veilig is flessenwater nu eigenlijk?

Juist omdat men microplastics zo moeilijk kan traceren, zijn er weinig studies naar de gezondheidseffecten. Voorlopig zien gezondheidsexperts geen reden tot paniek, maar ze dringen wel aan op meer onderzoek.

Wat we wel al weten, is dat het lichaam een groot deel van het spul uitscheidt via de stoelgang – hoeveel partikels worden uitgescheiden hangt af van persoon tot persoon. Nanodeeltjes worden wel opgenomen in het lichaam. Er zijn indicaties dat dit op cellulair niveau kan leiden tot oxidatieve stress, ontstekingsreacties en schade aan het DNA van de cellen, maar of die waargenomen effecten op cellulair niveau ook kunnen leiden tot een groter risico op ziektes als kanker of obesitas – en in welke mate – is onbekend. Verontrustend is bijvoorbeeld dat van polyvinylchloride (pvc), dat ook in flessenwater wordt teruggevonden, geweten is dat het schadelijk is voor de gezondheid.

Bovendien liften er op kunststoffen heel wat schadelijke stoffen mee, zoals zware metalen, dioxines en hormoonverstoorders die zich opstapelen in vetweefsel. Van die laatste is bekend dat een te hoge blootstelling schadelijk is voor de lever, de nieren en de vruchtbaarheid. Studies wijzen uit dat het aantal hormoon- en (auto-)immuunaandoeningen sinds de jaren 1970 effectief is toegenomen.

‘We moeten ons ook afvragen of die nanopartikels wel allemaal zo klein blijven zodra ze in ons lichaam zitten’, merkt professor Asselman op. ‘We zien in ons lab dat hoe kleiner het partikel wordt, hoe makkelijker het gaat samenklitten met grotere partikels zoals organisch materiaal. Hoe groter het partikel, hoe kleiner de kans dat het in onze cellen terechtkomt.’

Het heeft dus geen zin om ons zorgen te maken over elk stukje plastic dat we tegenkomen. Beter is om het gebruik van niet-essentieel plastic zo veel mogelijk te beperken. Af en toe eens uit een plastic waterflesje drinken, hoeft niet per se een probleem te zijn. Maar als je jarenlang plastic flesjes gebruikt, kan je lichaam, en het milieu, dat op den duur niet meer kwijt.

Is een herbruikbare plastic drinkbus een goed alternatief?

Herbruikbare drinkflessen, zoals de alom bekende Dopper, zijn eveneens gemaakt van plastic, maar zijn ontegensprekelijk veel beter voor het milieu omdat ze verhinderen dat er wegwerpflesjes in de natuur terechtkomen. Maar wat microplastics betreft, maken ze weinig verschil omdat ze onderhevig zijn aan verwering en slijtage. ‘De meeste plastics worden gegenereerd door het voortdurend los- en aandraaien van de flesdop’, zegt Asselman. ‘Bij elke schroef- of wrijfbeweging tussen plastic en een ander oppervlak creëer je microplastics. Dat geldt dus ook voor een glazen fles met een plastic dop.’

Bevat kraanwater microplastics?

Kraanwater is in alle opzichten de beste keuze, zowel voor gezondheid, milieu als portemonnee. ‘Al is ook water niet plasticvrij, maar wat is dat tegenwoordig wel nog?’ merkt Asselman op. ‘Toch bevat kraanwater heel wat minder microplastics dan flessenwater. Uit een studie uit 2022 blijkt dat in Vlaams leidingwater gemiddeld 0,01 partikels microplastics per liter zit, met dien verstande dat er maar gemeten werd tot 20 micrometer.’

Is een waterfilterkan nuttig om je kraanwater te filteren?

De bekende Brita-kan, die bij veel gezinnen op tafel staat, filtert kalk, chloor, zink, koper en alle microplastics groter dan 5 micrometer uit leidingwater, maar de filterpatronen zijn natuurlijk ook gemaakt van plastic. Zo bestaat de kans dat je juist microplastics aan je kraanwater toevoegt. ‘Ik heb nog nergens de exacte samenstelling van het filtermembraam van Brita gevonden’, geeft Asselman toe. ‘De vraag is of de producent al of niet nylonmembraam gebruikt en er dus nylonvezels in het water kunnen terechtkomen. Daarover heb ik geen informatie.’

‘Leidingwater filteren om gezondheidsredenen is trouwens overbodig’, zegt Asselman. ‘Het kraanwater in Vlaanderen is van zeer hoge kwaliteit. Heel wat mensen filteren hun water vooral voor de smaak. In sommige regio’s bevat het iets meer kalk, of ruikt het meer naar chloor.’

Nog een laatste gezondheidstip: vervang tijdig de filter, want die kan een broeihaard van bacteriën worden. Een alternatieve manier om chloor uit leidingwater te verwijderen, is het water even in een open kan te laten staan zodat de chloorresten kunnen verdampen.

Bron: Knack.be

Flesje water leeggedronken? Dan ook bijna honderdduizend plastic deeltjes op.

Flesjes water die je bijvoorbeeld koopt in de supermarkt of bij het tankstation, bevatten per liter zo’n 240.000 deeltjes plastic. Dat blijkt uit een recent Amerikaans onderzoek dat gepubliceerd is in het Amerikaanse tijdschrift PNAS.

De onderzoekers doorzochten drie verschillende merken flessen water op plastics. Ze wisten met een nieuwe detectiemethode de hele kleine deeltjes, nanoplastics, op te sporen. Deze deeltjes zijn alleen met zeer geavanceerde apparatuur op te sporen, want ze zijn 1000 keer kleiner dan de doorsnede van een mensenhaar.

‘Ongelooflijk moeilijk’

Juliette Legler, hoogleraar aan de Universiteit van Utrecht, leidt onderzoek naar micro- en nanoplastics in het ZonMw MOMENTUM project. Ze is enthousiast over de Amerikaanse studie. “Het is ongelooflijk moeilijk om die hele kleine deeltjes te detecteren, tot nu toe heeft men vooral grotere microplastic deeltjes gemeten. Deze studie is interessant, omdat de detectiemethode zo geavanceerd is.”

Maar kan zoveel deeltjes plastic opdrinken eigenlijk kwaad voor onze gezondheid? “Dat is lastig te zeggen”, zegt Legler, “omdat we niet eerder deze nanoplastics hebben kunnen meten, hebben we ook nog niet genoeg studie kunnen doen naar de effecten.”

Meer onderzoek de komende jaren moet aantonen of het schadelijk is voor onze gezondheid. Wat Legler wel weet is dat des te kleiner een deeltje plastic is, des te makkelijker het opgenomen kan worden door menselijke cellen en die cellen ook ziek kan maken.

Hoe komen de plastics in het water?

Waar de grote hoeveelheid kleine deeltjes plastic vandaan komen, is ook nog een vraag. Legler ziet voor zich dat producenten van flessen water hun eigen productieproces afgaan om te kijken hoe de plastic deeltjes in het water terechtkomen. Maar ze zegt ook: “In alles om ons heen zit plastic. En plastic breekt steeds meer af in kleinere deeltjes, zoals nanoplastics. De plastic deeltjes kunnen ook door natuurlijke afbraak in het water terecht zijn gekomen.”

Kunnen we dat flesje water uit de supermarkt dan nog wel veilig opdrinken? “Het risico is nog niet voldoende in kaart gebracht. Maar mijn gezond verstand zegt, neem gewoon kraanwater.”

Bron: RTL Nieuws

Microplastics zitten ook in menselijke uitwerpselen.

Wetenschappers vermoedden dit al, maar onderzoek heeft dit voor het eerst bevestigd.

Oostenrijkse onderzoekers vonden in totaal negen verschillende soorten plastic, waarvan polypropyleen (PP) en polyethyleentereftalaat (PET) de meest voorkomende waren. Het gaat om piepkleine stukjes, van tussen de 50 en 500 micrometer groot. In elke 10 gram poep bleken ongeveer twintig deeltjes plastic te zitten.

De bevindingen zijn dinsdag gepubliceerd in het United European Gastroenterology Journal en presenteerd tijdens een congres in Wenen.

De onderzoekers bestudeerden acht proefpersonen afkomstig uit Nederland, Japan, Finland, Italië, Polen, Rusland, het Verenigd Koninkrijk en Oostenrijk. Zij moesten gedurende een week bijhouden welk voedsel zij aten. Na die week werd hun ontlasting onderzocht en geanalyseerd. De wetenschappers zochten naar tien verschillende typen plastic.

Proefpersonen hielden eetdagboek bij
De proefpersonen moesten een week lang in een dagboek bijhouden wat zij allemaal aten. Daaruit bleek dat ze bijvoorbeeld voedsel hadden gegeten dat in plastic had gezeten of dat zij uit een plastic flesje hadden gedronken. Zes proefpersonen hadden vis gegeten. De eetdagboeken zijn volgens de wetenschappers een indicatie, maar leveren geen bewijs.

De onderzoekers vertellen verder niet hoe de plastics in menselijke ontlasting terechtkomt, daarvoor is meer onderzoek nodig. Ook wat de invloed is van microplastics op de gezondheid van mensen moet nog verder worden onderzocht.

Meerdere studies hebben aangetoond dat het lichaam van zeedieren en -vogels microplastics bevatten. Wetenschappers vermoeden dat de microplastics in het menselijk lichaam terechtkomen door het eten van zeedieren, waarin het materiaal zit.

Bron: Nu.nl

Europees Parlement stemt voor verbod plastic wegwerpproducten

Tien producten die doorgaans maar één keer gebruikt worden, mogen vanaf 2021 niet langer van plastic worden vervaardigd. Het Europees Parlement stemde woensdag voor een verbod op deze producten. Het gaat onder meer om rietjes, bestek, borden, roerstokjes en wattenstaafjes.

De Europese Commissie presenteerde eerder plannen die ervoor moeten zorgen dat wegwerpplastic verdwijnt. De producten die per 2021 niet langer van het materiaal mogen worden gemaakt, zijn samen goed voor circa 70 procent van het plastic afval dat in Europese wateren drijft. Het gebruik ervan moet in 2030 zijn gehalveerd.

Vervanging

Bij producten waarvoor niet direct een alternatief materiaal beschikbaar is, moet worden gewerkt aan het zo min mogelijk gebruiken ervan. Dat wordt het geval voor onder meer bekers en bakjes voor afhaalmaaltijden.

Producenten moeten op hun labels vermelden hoe een plastic product het best kan worden weggegooid. Ook betalen ze mee aan het opruimen van plastic afval. Dat gaat voortaan gelden voor maandverband, schoonmaakdoekjes, visgerei en ballonnen. Ook moet vanaf 2025 minstens 90 procent van de plastic waterflesjes worden gerecycled.

Nu het Europees Parlement de maatregelen met 571 stemmen voor en 53 tegen heeft goedgekeurd, gaat de Commissie met lidstaten en het Parlement overleggen hoe het verbod in de praktijk zal worden doorgevoerd. Daarna moeten de regels nog worden goedgekeurd door de Europese Raad. Het streven is om dat voor de Europese verkiezingen van mei volgend jaar rond te hebben.

In 2016 verplichtte de Europese Unie alle lidstaten om het gebruik van plastic tasjes terug te dringen. In Nederland werd een verbod ingevoerd op het gratis aanbieden van plastic zakken. Sindsdien moet in winkels doorgaans een klein bedrag voor een tasje worden betaald.

Bron: NRC

Microplastics gevonden in 90% van het tafelzout

Een nieuw onderzoek keek naar zeezout, steenzout en meerzout over de hele wereld. Dit is wat je erover moet weten.

Al enkele jaren geleden zijn microplastics in zeezout ontdekt. Maar het bleef onduidelijk hoeveel minuscule stukjes plastic in de meest geconsumeerde zoutsoorten zitten. Nu blijkt uit nieuw onderzoek dat in negentig procent van de tafelzouten in de wereld microplastics voorkomen.

Van de 39 zoutmerken die werden getest, bevatten 36 merken stukjes microplastic, aldus een analyse die werd uitgevoerd door onderzoekers in Zuid-Korea en van Greenpeace Oost-Azië. Vergeleken met eerdere onderzoeken naar zout is dit de eerste studie waarin op zulke grote schaal is gekeken naar de geografische verspreiding van microplastics in tafelzout en naar het verband met plasticvervuiling in het milieu.

“De resultaten wijzen erop dat de inname van microplastics via vis en zeevruchten duidelijk in verband staat met de mate van plasticvervuiling in een bepaalde regio,” zei Seung-Kyu Kim, marien wetenschapper aan de Incheon National University in Zuid-Korea.

In 21 landen in Europa, Noord- en Zuid-Amerika, Afrika en Azië werden zoutmonsters verzameld en geanalyseerd. De drie merken die geen microplastics bevatten, kwamen uit Taiwan (geraffineerd zeezout), China (geraffineerd steenzout) en Frankrijk (ongeraffineerd zeezout dat wordt geproduceerd door verdamping onder de zon). Het onderzoek werd deze maand gepubliceerd in het tijdschrift Environmental Science & Technology.

Het gehalte aan microplastics dat in de verschillende merken tafelzout werd aangetroffen, varieerde enorm, maar het waren vooral Aziatische merken die veel microplastics bevatten. Het hoogste gehalte aan microplastics werd ontdekt in zout dat in Indonesië werd verkocht. Azië is een hotspot van plasticvervuiling, en met zijn 54.720 kilometer aan kustlijn werd Indonesië in een ander onderzoek uit 2015 genoemd als het land met het op één na hoogste niveau aan plasticvervuiling in de wereld.

Lees verder…

Bron: Nationalgeographic